Υπάρχουν πολλά όμορφα μέρη στην χώρα μας. Πάρα πολλά συγκριτικά και με την έκτασή της. Πολλά από αυτά έχουν, εκτός από τη απύθμενη ομορφιά που η φύση απλόχερα τους χάρισε, ιστορίες που τα ντύνουν, ιστορίες και μύθους προερχόμενα από το βάθος των αιώνων. Ένα από αυτά τα μέρη είναι το πολυθρύλητο ποτάμι του Αχέροντα. Μια εκδρομή που θέλαμε καιρό τώρα να κάνουμε και που φυσικά, όταν παρουσιάστηκε η ευκαιρία -αμέσως μετά την καραντίνα και το άνοιγμα των «συνόρων»- την αδράξαμε. «Carpe Diem» που λένε οι φίλοι μας οι Λατίνοι.
Ξεκινώντας από την Λευκάδα, κατευθυνθήκαμε προς την Πρέβεζα. Το πρόγραμμα μας περιελάμβανε πέρασμα από Αρχαία Νικόπολη, Ζάλογγο, Αχέροντα και Πάργα.
Η λίστα μας είχε 3 μέρη σε σχέση με τον Αχέροντα:
- Νεκρομαντείο
- Πηγές
- Εκβολές
Αφού λοιπόν ανοίξαμε τον χάρτη μας για να σημειώσουμε όλα τα σημεία που θέλαμε να επισκεφτούμε (κυρίως στον Νομό Πρεβέζης αλλά και λίγο στο νομό Θεσπρωτίας) γεμίσαμε με τα απαραίτητα το ταξιδιωτικό μας σακίδιο και κινήσαμε για το περίφημο Νεκρομαντείο. Είναι ένα από τα πιο γνωστά Μαντεία της Αρχαιότητας μαζί με αυτά της Δωδώνης και των Δελφών.
Γιατί «Νεκρομαντείο»; Γιατί οι προφητείες δίνονταν στους ζωντανούς από νεκρές ψυχές και όχι από κάποιον εν ζωή μάντη. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι οι νεκροί μπορούσαν να προβλέψουν τα μελλούμενα και μέσω της επαφής μαζί τους, έπαιρναν απαντήσεις στα ερωτήματα που έθεταν όσοι έρχονταν για βοήθεια στο Nεκρομαντείο.
Στις εκβολές του Αχέροντα, τα νερά πλημμύριζαν και σχημάτιζαν την Αχερουσία Λίμνη που σήμερα δεν υπάρχει. Πάνω από το χωριό Μεσοπόταμος βρίσκεται το περίφημο Νεκρομαντείο. Στο οικοδόμημα που ανακαλύφθηκε κάτω από το νεκροταφείο της περιοχής και το εκκλησάκι της Μονής του Αγίου Ιωάννη, βρίσκεται μια εντυπωσιακή κρύπτη, λαξευμένη στο βράχο. Σύμφωνα με τον Όμηρο, σε αυτό τον χώρο, έστειλε η Κίρκη τον Οδυσσέα να συμβουλευτεί τον νεκρό μάντη Τειρεσία, ώστε να βρει τον τρόπο επιστροφής του στην Ιθάκη.
Αφήσαμε λοιπόν το αμάξι στο χωριό Μεσοπόταμος του νομού Πρεβέζης, και περπατήσαμε τα λίγα μέτρα που μας χώριζαν από το Νεκρομαντείο. Μπαίνοντας στον χώρο σου τραβά το βλέμμα η μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου Λυκούρεσης που χτίστηκε τον 18ο αιώνα πάνω από τα ερείπια του νεκρομαντείου, καθώς και η οθωμανική κούλια (βαριά οχυρωμένο κτίριο), τα οποία έρχονται σε αντίθεση με τις αρχαίες ιστορίες που «συνοδεύουν» το χώρο!
Η περιήγηση ξεκινά ανεβαίνοντας στην οθωμανική κουλία όπου υπάρχουν διάφορες πληροφορίες για την χρήση του κτιρίου. Στη συνέχεια κατεβήκαμε στο κυρίως ιερό, τετράγωνης κάτοψης, στην κεντρική αίθουσα και στα δωμάτια όπου οι ζωντανοί προετοιμάζονταν για την επικοινωνία με τους νεκρούς, από τους ιερείς. Προετοιμασία που γίνονταν είτε με αυστηρή δίαιτα για εξαγνισμό του σώματος, είτε με το μάσημα διάφορων τροφών και βοτάνων. Στα δωμάτια υπάρχουν ακόμα αγγεία που χρησίμευαν στην αποθήκευση καρπών.
Οι προσκυνητές έτρωγαν χοιρινό κρέας, στρείδια, λούπινα, κριθαρένιο ψωμί και έπιναν γάλα, μέλι και νερό. Με δεδομένη λοιπόν την αναστάτωση του οργανισμού, στην συνέχεια άκουγαν από τον ιερέα οδηγό διηγήσεις, προσευχές και ακατάληπτες δεήσεις προς τους υποχθόνιους δαίμονες και έκαναν λουτρό για να μείνουν ανέγγιχτοι από την επαφή τους με τα φαντάσματα των νεκρών. Μετά ακολουθούσε νέα δοκιμασία με αυστηρότερη δίαιτα και όταν έκρινε ο ιερέας ότι ο προσκυνητής ήταν έτοιμος, τον οδηγούσε στο λαβύρινθο με τρεις τοξωτές πύλες ο οποίος δημιουργεί την εντύπωση των σκοτεινών διαδρόμων του Άδη.
Η περιήγησή μας στον χώρο ωστόσο, απέκτησε άλλη διάσταση όταν επισκεφθήκαμε την υπόγεια αίθουσα, κάτω από την κεντρική αίθουσα. Επιβλητική, σκοτεινή και υγρή, νόμιζες ότι κάποια ψυχή θα αρχίσει να σου ψιθυρίζει τα μελλούμενα.
Η είσοδος με τα σκαλοπάτια είναι αρκετά μικρή και σε προετοιμάζει για το απόκοσμο που θα αντικρίσεις. Είναι λες και κατεβαίνεις στον «κάτω κόσμο»! (φτου-φτου)
Η υπόγεια αυτή κρύπτη κατά την αρχαιότητα δεν είχε είσοδο (!!) και όπως σημειώνει ο ανασκαφέας ήταν περίκλειστη και απρόσιτη. Η υπόγεια αίθουσα ήταν έτσι κατασκευασμένη ώστε παρείχε τέλεια ηχομόνωση. Απαγορευόταν δε με την ποινή του θανάτου να πει τι είδε και τι άκουσε ο επισκέπτης στο μαντείο, εξασφαλίζοντας έτσι άκρα μυστικότητα.
Η εντυπωσιακή κρύπτη είναι λαξευμένη στο βράχο και την οροφή της σηκώνουν 15 πώρινα τόξα. Ακόμα και αν αρχαιολογικές έρευνες απομυθοποίησαν το φημισμένο νεκρομαντείο, αποκαλύπτοντας τεχνάσματα που χρησιμοποιούσαν οι ιερείς για να δημιουργήσουν την ανάλογη ατμόσφαιρα, η κρύπτη σε αφήνει πραγματικά με το στόμα ανοιχτό!
Αξίζει να σημειώσουμε, ότι εκεί κοντά, στην συμβολή των ποταμών Κωκυτού, Αχέροντα και Πυριφλεγέθοντα, έχει βρεθεί η Εφύρα, η αρχαιότερη πόλη της Ηπείρου! Η πόλη αυτή που αναφέρεται συχνά από τον Όμηρο, χτίστηκε από Μυκηναίους εποίκους τον 14ο – 13ο αι π.Χ. περιήλθε στα χέρια των Θεσπρωτών το 343 π.Χ. και καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το 167 π.Χ. όπως και άλλες 69 πόλεις της Ηπείρου. Σήμερα σώζεται μέρος από τα «κυκλώπεια» τείχη, δύο παιδικοί τάφοι και κάποια υπόλοιπα κτιρίων.
Φεύγοντας από το νεκρομαντείο, επηρεασμένοι πια από τους μύθους και τις ιστορίες για τον κάτω κόσμο, πήγαμε να ανακαλύψουμε και το ποτάμι! Κατευθυνθήκαμε πρώτα ανατολικά προς τις φημισμένες πηγές του ποταμού και στην συνέχεια θα πηγαίναμε δυτικά, στις -όχι και τόσο γνωστές- εκβολές του. Εκεί που ο Αχέροντας συναντά το Ιόνιο Πέλαγος.
….αλλά αυτά θα τα δούμε στο επόμενο άρθρο (κλικ εδώ)!
Πληροφορίες: wondergreece.gr, ancienttheatersofepirus.gr, archaiologia.gr